Như mọi lần trước, trước mỗi lần Apple ra mắt 1 sản phẩm lại có một trào lưu phê phán rất chi là đa dạng và phong phú:
- Phê về đắt: “cái smartphone mà tớ đang dùng giá rẻ hơn gấp 4 và màn hình to hơn gấp đôi”
- Phê về chức năng: “camera nokia của tớ điểm chấm 41mega pix, camera của iphone có mỗi 8M.”
- Về phong cách: “bọn dùng iPhone chỉ là bọn đú đởn…”
Nhưng rồi lần nào cũng vậy, đến khi xem doanh số bán hàng của Apple cho sản phẩm mới này thì các “nhà phân tích” kia cứ há hốc mồm – và tôi đảm bảo là rất nhiều người trong họ cũng không hiểu sao rõ ràng là với những mớ phân tích của mình mà “bọn Apple” vẫn bán được số lượng hàng khủng như vậy.
Có người nói: “Đừng chạy theo xu thế! Hãy là người tiêu dùng thông minh” – Nhưng trên thực tế thì rất nhiều người Thông Minh đang dùng iPhone.
Mình không phải chuyên gia, nhưng mình cũng có thể lý giải được phần nào dưới góc nhìn của mình. Trước tiên, các bạn nên xác định lại thêm chút là GIÁ TRỊ của 1 thứ là gì? Một ví dụ cho dễ hiểu:
Cục Vàng về BẢN CHẤT GỐC nó giá trị ư? Quên nó đi nhé! Một cục vàng chưa chắc đã có giá trị hơn 1 cái bánh mỳ: Nếu vứt bạn ra hoang đảo chọn 1 trong 2, bạn sẽ chọn Bánh Mỳ. Nếu vứt cho 1 đứa trẻ con, nó sẽ chọn bánh mỳ. Chẳng qua Vàng hiếm, và người ta quyết định Vàng là quý, và chỉ có những thằng nhiều tiền mới được mua vàng, thế nên Vàng sẽ càng quý! Và cái sự QUÝ của Vàng nó được xây bởi những mớ thông tin được NHỒI NHÉT vào não của bạn trong suốt quãng đời của bạn.
Vậy thì với cái xã hội này thì Giá Trị của 1 thứ không phụ thuộc vào bản chất của nó, mà phụ thuộc vào QUAN ĐIỂM XÃ HỘI.
Một ví dụ cho vui:
– Một em gái làm tiền cặp với 1 anh xe ôm: một ngày nào đó sẽ bị tóm và lên báo với dòng chữ “tệ nạn xã hội”.
– Vẫn em gái làm tiền đó cặp với 1 Đại Gia: Trở thành Kiều Nữ
– Vẫn em gái làm tiền đó đóng cặp với ngôi sao: Trở thành Ngôi Sao.
Giá trị của em ấy không phụ thuộc vào cặp ú của em ấy, mà phụ thuộc vào EM ẤY NẰM TRONG TAY AI.
Vậy thì rõ ràng, GIÁ TRỊ của 1 thứ (từ em Cave đến Vàng) phụ thuộc vào QUAN ĐIỂM XÃ HỘI chứ không phải bản thân nó!
Đẹp hay xấu cũng phụ thuộc vào Quan điểm xã hội
Xấu hay tốt cũng phụ thuộc vào Quan điểm xã hội
Đắt hay rẻ cũng phục thuộc vào Quan điểm xã hội.
Nói đến đây có bạn sẽ phản biện rằng: những thứ tiện dụng hơn sẽ được đánh giá cao hơn chứ?
Dĩ nhiên, nhưng tiện dụng đến đâu chăng nữa vẫn chỉ nằm ở một tầng dưới và trong một giới hạn “tiện ích sử dụng” mà thôi. Mà giới hạn này chỉ ở 1 tầng rất thấp trong tầng Nhu cầu người dùng.
Trong tháp nhu cầu Maslow có 5 mức nhu cầu:
– Tầng 1: Nhu cầu cơ bản không thể thiếu: ăn ngủ… (Sử dụng búa để đập, sử dụng gáo để múc nước.)
– Tâng 2: Nhu cầu an toàn: ổn định và an toàn để sống. (Sử dụng luật lệ để sống)
– Tầng 3: Nhu cầu xã hội: được giao lưu kết nối cộng đồng, được yêu.
– Tầng 4: Nhu cầu được tôn trọng: được tôn trọng, được đánh giá cao. (sự dụng cấp bậc để đánh giá)
– Tầng 5: Nhu cầu khẳng định: được làm điều mình thích. Tự thể hiện. (sử dụng sự tự do để thoả mãn)
Theo cái tháp trên thì việc các bạn fan của Samsung cứ hùng hục so sánh chức năng của sản phẩm thì là những thứ ở tầng 1, 2, 3 thôi. Nhưng quên nó 1 điều là Apple đã đẩy sản phẩm lên của mình tầng 4 rồi, và sắp sửa lên tầng 5.
Apple không phải chỉ bán sản phẩm, cũng không phải là đi đầu xu thế, mà Apple đã làm được 1 điều mà không ít ai trên hành tinh này làm được: TẠO RA XU THẾ. Nó giống việc ta quyết định Vàng đắt hơn bánh mì ấy.
Khi tạo ra được XU THẾ, thì người ta sẽ bỏ qua những hạn chế chức năng.
Giống như cái xe Vespa LX ấy, rất nhiều người đều nhận định là nó đi như bò ấy, xe thì nặng, máy thì ì… nhưng thằng Vespa đẩy nó lên XU THẾ, và các em gái chỉ cần đặt mông lên nó đã thấy mình xinh ra hơn bao nhiêu (so với bọn đi Dream)…
Nhưng bạn đừng vội nghĩ việc TẠO RA XU THẾ chỉ đơn giản là làm nó đắt lên để người ta thấy Sang mà mua để khoe – như điện thoại Vertu nhé!
Cái giỏi của Apple khi tạo ra XU THẾ là Apple cực kỳ hiểu thị trường, họ biết được các phân khúc thị trường đang thiếu gì, cần gì, và không cần gì. Một ví dụ đơn giản: Khi mà Nokia cứ đua nhau làm camera sau lên tận 40M thì Apple chỉ làm 8M nhưng camera trước cực kỳ đẹp – đáp ứng nhu cầu Tự Sướng đang lên cao.
Thế nên là:
“Đừng mất công phân tích về cấu hình gì với các khách hàng của Apple nữa nhé, vì những người mua sản phẩm Apple sẽ không quan tâm lắm đến những điều đó đâu.”
Khi đạt được Love Mark rồi, thì bạn sẽ có được một thứ thế này:
– “Tôi thích Nokia vì camera, vì bền, vì rẻ, vì v….v”
– Nhưng: “Tôi thích iPhone vì nó là iPhone”
Và cũng để đạt được cái gọi là XU THẾ đó có rất nhiều thứ quan trọng khác nữa, ví dụ như ít ai biết Apple là 1 bậc thầy về User Experience (UX) tạm dịch là trải nghiệm người dùng. Họ biết được những người ở TẦNG khách hàng của họ cần những gì. Và quan trọng nhất là KHÔNG CẦN NHỮNG GÌ. b-)
