Từ khi Mỹ và Việt Nam bình thường hóa quan hệ ngoại giao, càng ngày số sinh viên Việt Nam xin du học tại Mỹ ngày càng gia tăng. Việc xin du học ở Hoa Kỳ tương đối đơn giản, nhưng vì thiếu thông tin chính xác, du học sinh và gia đình thường phải mất nhiều thời gian và tốn phí không cần thiết.
Bài viết này hy vọng sẽ mang đến những thông tin hữu ích liên quan đến việc xin du học ở Mỹ.
Thủ tục tổng quát
Muốn xin du học tại Mỹ, trước hết phải được một trường ở Mỹ chấp nhận. Sau khi chấp nhận đơn xin nhập học, trường sẽ cấp mẫu I-20 để người sinh viên tương lai có thể nộp đơn xin visa F1 (nhập cảnh theo diện du học) tại Tòa Lãnh Sự hoặc Tòa Đại Sứ Mỹ nơi người sinh viên cư trú.
Để được trường chấp thuận, sinh viên phải hội đủ trình độ học vấn, khả năng Anh Ngữ và khả năng tài chánh. Khi được phỏng vấn tại Tòa Lãnh Sự để xin chiếu khán du học, người sinh viên phải trình bày dự định trở về Việt Nam sau khi tốt nghiệp.
Trình độ học vấn
Nếu xin du học theo chương trình đại học chính quy (hệ 2 năm hoặc 4 năm), sinh viên phải có bằng tốt nghiệp chương trình phổ thông (hết lớp 12). Nếu xin du học theo diện học nghề (vocational), trình độ học vấn sẽ khác nhau tùy theo trường và ngành nghề. Sinh viên cần liên lạc với trường xin học để biết rõ chi tiết.
Nếu xin học trung học theo hệ thống trường công lập (public schools), du học sinh chỉ có thể được ở Mỹ 12 tháng mà thôi. Nếu xin học trường tư (private schools), du học sinh có thể được gia hạn tiếp tục đến hết học trình. Chỉ có một số trường được Sở Di Trú cho phép nhận du học sinh ngoại quốc, chúng ta có thể liên lạc và hỏi xem trường có nhận du học sinh hay không.
Khả năng Anh ngữ
Đa số các trường đại học hệ chính quy đòi hỏi du học sinh phải thi kỳ thi TOEFEL và đạt được một số điểm theo yêu cầu. Số điểm yêu cầu thay đổi tùy trường, ngành học và chương trình học. Khi nộp đơn xin nhập học, trường sẽ cho biết số điểm cần thiết.
Cũng tương tự, việc đòi hỏi khả năng Anh Ngữ tại các trường huấn nghệ và trường trung học thường thay đổi tuỳ theo trường và ngàh nghề. Khi nộp đơn xin nhập học, trường sẽ thông báo những đòi hỏi này.
Khả năng tài chính
Nói chung, du học sinh phải chứng minh là gia đình có đủ khả năng trả học phí và chi phí ăn ở trong thời gian du học. Tối thiểu du học sinh phải có trong trương mục một số tiền đủ để trả học phí và chi phí ăn ở cho một năm; trung bình khoảng 20 đến 30 ngàn Mỹ kim, thay đổi tùy theo trường và ngành học. Ngoài ra, khi xin chiếu khán, du học sinh phải chứng minh nguồn lợi tức hàng năm của gia đình, đủ để bảo đảm chi phí hàng năm cho đến khi hoàn tất học trình.
Sinh viên qua Mỹ du học theo chương trình giao lưu (exchanged student) với visa J1 hiệu lực 1 năm. Nếu muốn xin chuyển qua diện du học F-1 để tiếp tục học và tốt nghiệp ở Mỹ có được không?
Trước tiên, cần đọc trên visa J-1 để xem sinh viên có thuộc diện “2 years restriction” hay không. Những sinh viên thuộc diện này sẽ buộc phải rời Mỹ 2 năm trước khi xin trở lại Mỹ du học. Nếu không bị ràng buộc với điều kiện “2 years restriction”, sinh viên có thể xin chuyển qua diện F-1 để tiếp tục học.
Nếu thuộc diện “2 years restriction”, sinh viên phải xin bãi miễn điều kiện này (waiver) với Bộ Ngoại Giao Mỹ. Nếu được chấp thuận “waiver”, sinh viên có thể xin chuyển sang diện F-1.
Du học sinh có được phép làm việc trong khi du học không ?
Visa du học không cho phép du học sinh làm việc ở Mỹ. Tuy nhiên, nếu trường có những chương trình làm việc trong khi học (work study) như việc làm trong văn phòng trường, phòng thí nghiệm hoặc thư viện trường v.v., sinh viên có thể xin làm những việc ấy mà không sợ vi phạm luật di trú. Những thông tin về các việc làm này có thể hỏi tại văn phòng của trường.
Phải chứng minh dự định trở về nước bằng cách nào ?
Tất cả những yếu tố cho thấy sự ràng buộc với Việt Nam, chẳng hạn như gia đình, tài sản, dự định về nghề nghiệp và tương lai sau khi tốt nghiệp vv… đều có thể dùng để chứng minh người sinh viên không có dự định ở lại Mỹ sau khi tốt nghiệp. Tương tự như loại visa du lịch, du học sinh cần thuyết phục chính quyền Mỹ rằng họ sẽ không trốn ở lại Mỹ sau khi hoàn tất học trình.
Khi visa F1 hết hạn sau năm đầu tiên du học tại Mỹ, sinh viên có cần phải xin gia hạn không ?
Không. Chỉ cần sinh viên tiếp tục ghi danh học theo học trình của trường quy định, trường sẽ báo cáo tình trạng học vấn của sinh viên với Sở Di Trú, và sinh viên sẽ tiếp tục ở lại Mỹ hợp pháp mà không cần phải gia hạn visa F1. Chỉ khi nào du học sinh rời nước Mỹ vì bất kỳ lý do nào, khi quay trở lại mới phải xin visa F1 tại Tòa Lãnh Sự hoặc Tòa Đại Sứ sở tại.
Sinh viên du học muốn về thăm nhà ở Việt Nam trong kỳ nghỉ hè có bị trở ngại gì không ?
Không có trở ngại gì cả. Tuy nhiên, trước khi về thăm nhà, sinh viên phải lên văn phòng trường trình bày về chuyến đi của mình để trường chuẩn bị giấy tờ chứng minh sinh viên vẫn còn theo học đúng theo chương trình quy định. Trường sẽ cấp cho sinh viên một mẫu I-20 để cầm theo.
Sau khi thăm gia đình ở Việt Nam, sinh viên cần phải đến Tòa Lãnh Sự sở tại để xin visa F1 mới, và phải trình mẫu I-20, cũng như chứng minh tình trạng tài chánh như lần xin visa đầu tiên. Thông thường, người sinh viên sẽ không gặp khó khăn nhiều trong lần này nếu trường chứng nhận sinh viên đã ghi danh học đều đặn trong thời gian ở Mỹ.
Sinh viên đang theo học một trường ở miền Đông Bắc Hoa Kỳ, nếu muốn chuyển về trường ở California có ảnh hưởng gì đến tình trạng du học không ?
Nếu theo đúng thủ tục, sinh viên có thể xin chuyển trường mà không ảnh hưởng gì đến chiếu khán du học. Trước hết, sinh viên phải xin trường ở California chấp thuận. Sau đó sinh viên sẽ trình bày với trường đang học về ý định chuyển trường. Hai trường sẽ liên lạc với nhau, và nếu cả hai trường chấp thuận việc chuyển trường, sinh viên sẽ nhận mẫu I-20 của trường ở California cho học kỳ sắp tới.
Để tóm tắt lại, khi sinh viên đã nhận được chiếu khán F1 để du học tại Hoa Kỳ, mỗi khi có sự thay đổi hoặc có thắc mắc, chỉ cần làm việc với phòng học vụ của trường để được chỉ dẫn tường tận.
